Versterk de lokale gemeenschapszin. De kloof tussen burgers en de overheid lijkt alleen maar groter te groeien. Dat is ook op lokaal niveau voelbaar, zelfs tot in de wijk. Hoe bouw je de brug naar bewoners, met initiatieven die de gemeenschapszin versterken? Dat is waar we sterk in zijn. We ontwerpen innovatieve processen voor de besluitvorming. En we zorgen voor duurzame en breed gedragen oplossingen. Met als resultaat:
1. Verhoog de betrokkenheid en tevredenheid onder bewoners
2. Maak besluitvorming transparanter, waarbij de stem van burgers gehoord wordt
3. Ontwikkel duurzame oplossingen, die passen bij de behoeften van de gemeenschap
Participatie in de wijk: breder dan een kleine groep belangstellenden
Gemiddeld neemt niet meer dan 5% van de bewoners deel aan initiatieven tot inspraak. Dat is jammer, omdat je op die manier niet hoort van de rest van de burgers die mogelijk heel andere ideeën en overwegingen hebben. Het is een kleine groep belangstellenden die zich aanmeldt voor traditionele inloopavonden. Dat leidt in de praktijk tot een eenzijdige demografische vertegenwoordiging.
Wil je de participatie in de wijk vergroten? Dan heb je een plan nodig om een brede groep inwoners te betrekken. De nieuwe Omgevingswet van 2024 stimuleert gemeenten tot meer participatie. Zij moeten burgers, ondernemers en organisaties betrekken bij de invulling van de openbare ruimte. Het is formeel geen verplichting, maar vroegtijdige betrokkenheid levert wel duidelijk toegevoegde waarde op. Hoe zorg je voor een proactieve houding om te gaan samenwerking, bij alle verschillende belanghebbenden?
Tot de bevoegdheden van de gemeente behoren de omgevingsvisie, het omgevingsplan en bijvoorbeeld het omgevingsprogramma. Welke aanpassingen zijn er nodig om aan de wet te voldoen en meer participatie in de wijk te faciliteren? Daar kunnen we goed bij begeleiden.
‘Living labs’ en meer initiatieven voor participatie
Wij helpen gemeenten met verschillende vormen van participatie. Dat doen we bijvoorbeeld met de ontwikkeling van digitale platforms voor burgerparticipatie. Die verlagen de drempel om deel te nemen en bieden mogelijkheden om doelgroepen met verschillende achtergronden te bereiken.
Daarnaast organiseren we bijvoorbeeld interactieve workshops en ‘living labs’. Daarmee betrekken we inwoners al in een vroeg stadium, bij de planning en de uitvoering van projecten. Diverse rapporten beschrijven hoe die participatie de betrokkenheid en uiteindelijke tevredenheid vergroten.
Heel concreet gebruiken we bijvoorbeeld de participatiewijzer. Die vormt een afwegingskader, dat gemeenten helpt bij het kiezen van de juiste mix met participatiemethoden. De democratische waarden vormen daarvoor het uitgangspunt. Aan de hand van een aantal spelregels lukt het om de inbreng en inspraak van burgers zo goed mogelijk te organiseren.
Ook de Toolkit Jeugdparticipatie is een mooi voorbeeld van een handvat dat kan helpen. Het handboek beschrijft 32 succesvolle methoden, om jeugd te betrekken bij plannen die er worden gemaakt. Zowel gemeenten als andere professionals kunnen ermee aan de slag.
Betrokken bij de herinrichting van een park
Wij gebruikten de verschillende methoden voor participatie bijvoorbeeld voor een gemeente die burgers wilde betrekken bij de herinrichting van een park in hun wijk. Het doel was om zoveel mogelijk inbreng te verzamelen, vanuit allerlei bewoners. Uiteindelijk lukte het om 80% van de bewoners te bereiken. Zij dachten in meer of mindere mate mee over de plannen. Het resultaat is een breed gedragen herinrichting, die voldoet aan veel van de wensen van de gemeenschap.
Andere voorbeelden zijn bijvoorbeeld:
1. Een woningbouwplan in Amsterdam
Burgers werden betrokken bij de ontwikkeling van de K-buurt in de Bijlmer. Er was aanvankelijk sprake van ontevredenheid over de nieuwe plannen. Daarom werd geprobeerd de participatie in de wijk te verbeteren. Uiteindelijk werkte de gemeente samen met burgers aan een nieuw plan. Dat behield het karakter van de buurt, waardoor zowel burgers als de gemeente tevreden konden zijn over de nieuwe invulling.
2. Een nieuwe provinciale weg in Leiden
In Leiden werden burgers betrokken bij de voorstellen voor een nieuwe provinciale weg. Het plan was complex, vanwege een boortunnel en compacte aansluitingen op snelwegen. Na jaren van lobbyen en pleidooien werd het plan gerealiseerd. Het resultaat is een weg die Voorschoten niet bovengronds raakt, waardoor vervuiling en hinder werd vermeden.
3. Richtlijnen voor ‘Delfts Doen’
De gemeente Delft stelde samen met inwoners, ondernemers en organisaties richtlijnen op voor Delfts Doen. Eerdere ervaringen en toekomstige wensen vormden daarbij de belangrijkste uitgangspunten. Een initiatief is bijvoorbeeld de kleurenwaaier voor de binnenstad. Inwoners met expertise in architectuur en restauratie hielpen met de ontwikkeling, om de historische kleuren weer tot leven te brengen in de stad.
Wetenschappelijke basis
Wij dragen bij aan meer participatie in de wijk, op basis van onze ervaringen en inzichten die we opdoen. Daarvoor onderzoeken we bijvoorbeeld de literatuur. Dat legt een wetenschappelijke basis onder onze aanpak. Een belangrijke bron is bijvoorbeeld de Journal of Community Engagement en Scholarship. Uit verschillende studies blijkt dat projecten met meer burgerparticipatie leiden tot een sterker gemeenschapsgevoel en verhoogde tevredenheid over lokale overheden.
Meer participatie in de wijk
Zoek je een bureau dat sterk is in participatie in de wijk? Wij helpen gemeenten met innovatieve en creatieve vormen van participatie. Stel ons je vragen, dan vertellen we graag meer over onze ervaringen, aanpak en mogelijke oplossingen.
