Een inclusieve en meer democratische gemeenschap. Hoe verbeter je de transparantie, werk je aan meer inclusief beleid en vergroot je de betrokkenheid? De roep hierom klinkt steeds luider, maar wat zijn handvatten die je daarvoor kunt gebruiken? De publieke sector verandert. Wij helpen de participatie in de samenleving te verbeteren. Dat doen we met creatieve ideeën, innovatieve strategieën en bewezen methoden. Met als resultaat:
1. Betere betrokkenheid en hogere tevredenheid onder burgers
2. Verbeterde beleidsvorming dankzij inzichten vanuit de gemeenschap
3. Versterking van democratische waarden dankzij een stem in lokale kwesties
‘De opkomst bij initiatieven is laag’
Het is traditioneel lastig om burgers te bewegen tot participatie in de samenleving. De opkomst bij participatie-initiatieven is regelmatig laag. Toch heeft dat niet te maken met een gebrek aan behoefte aan dergelijke initiatieven. Veel vaker ligt het aan een gebrek aan diversiteit onder de deelnemers. Het ligt bijvoorbeeld aan het overbruggen van de digitale kloof, om meer mensen te bereiken.
Jongeren, ouderen en anderen laten zich bijvoorbeeld op heel verschillende manieren bereiken. Dat geldt daarnaast voor mensen die het Nederlands beperkt of niet machtig zijn. Door daar rekening mee te houden lukt het veel beter om een hoge opkomst te genereren, waardoor het beleid uiteindelijk breder gedragen wordt.
Dat beantwoordt aan de uitdaging dat veel mensen in Nederland het gevoel hebben weinig betrokken te worden bij beleidsvorming. Burgerfora en digitale participatieplatformen kunnen daarbij helpen. Laat burgers bijvoorbeeld meepraten over klimaat, energie, vergrijzing en wonen.
Participatie op decentraal niveau
Een belangrijke stap voor veel gemeenten is het wetsvoorstel ‘Versterking participatie op decentraal niveau’. Het legt de taak om de participatie in de samenleving te verhogen neer bij gemeenten. Zij moeten ervoor zorgen dat inwoners een stem krijgen.
Een meer brede uitdaging is het democratisch burgerschap. Het is belangrijk dat bijvoorbeeld jongeren voldoende kennis hebben over hoe de democratie werkt, en hoe zij daaraan kunnen deelnemen. Het leidde bijvoorbeeld tot een nieuwe weg voor burgerschapsonderwijs in 2021. Jongeren leren op die manier over de kernwaarden van een democratische rechtstaat.
De consultants van EY schreven bijvoorbeeld over de Vlaamse overheid, en hoe die investeerde in burgerparticipatie. De focus lag op een vlotte, toegankelijke en meer diverse betrokkenheid van burgers bij het beleid. Dat moest asynchroon, plaats onafhankelijk en visueel worden vormgegeven. Op die manier lukte het om veel verschillende mensen te bereiken, voor een breed draagvlak.
Heel concreet kunnen we bijvoorbeeld ondersteunen bij de ontwikkeling van:
1. Polls om meningen te peilen
2. Enquêtes om nader te onderzoeken
3. Optieanalyses en haalbaarheidsstudies
4. Burgerbegrotingen met meer betrokkenheid
Door directe feedback te verzamelen bij burgers gebruik je participatie in de samenleving om tot betere inzichten te komen. Wij adviseren gemeenten en andere overheden. Dat geldt voor burgerparticipatie in het algemeen, net als voor de digitale transformatie die daar in veel gevallen mee samenhangt.
3 voorbeelden van participatie in de samenleving
Bij een project in Nuuk in Groenland participeerde bijna 10% van de inwoners via een digitaal platform. Zij namen deel aan een debat over de toekomst van een standbeeld. Het resulteerde uiteindelijk in een meerderheid die voor het behoud ervan stemde. Belangrijker was het proces, waarbij een digitaal platform wist te zorgen voor brede betrokkenheid. Bovendien werden er ook offline discussies gevoerd, ter aanvulling op de online activiteiten.
In Bermuda werden bijvoorbeeld 500 opmerkingen verzameld via een participatieplatform voor de co-creatie van nieuwe cannabiswetgeving. Het bleek belangrijk om extra inzichten te verzamelen, om na te gaan wat er in de praktijk speelt. Aan de hand daarvan werd wetgeving ontwikkeld waar veel meer mensen zich in konden vinden.
Ook in Nederland kennen we vergelijkbare voorbeelden, zoals uit Leiden. De stad wist meer dan 3.400 inwoners actief te betrekken bij stedenbouwkundige plannen. In dit geval bleken enquêtes daarvoor het juiste middel. De stad genereerde inzicht in de publieke opinie, over stedelijke ontwikkelingsprojecten. Daar werd rekening mee gehouden, om tot een breder draagvlak te komen.
Betere beleidsresultaten en grotere publieke tevredenheid
Participatie in de samenleving levert allerlei voordelen op. In de basis leidt het tot betere beleidsresultaten en een grotere publieke tevredenheid. Dat heeft vooral te maken met de publieke goedkeuring voor plannen, omdat er rekening wordt gehouden met wat er lokaal of regionaal speelt. Ook de uitvoerbaarheid van de plannen neemt in de meeste gevallen toe. Participatie vanuit de samenleving helpt drempels te identificeren, om praktijkgedreven aan de slag te gaan.
Het is belangrijk om zoveel mogelijk relevante input op te halen, die te analyseren en vervolgens te evalueren. Door de overwegingen terug te koppelen aan de samenleving voelen burgers zich meer betrokken bij het beleid en de plannen die er worden gemaakt. Dat komt de samenleving als geheel ten goede.
Voor meer participatie in de samenleving
Zoek je werkvormen om aan de slag te gaan met meer participatie in de samenleving? Wij hebben de expertise, ervaring en de middelen. Stel ons je vragen, dan helpen we je er graag bij.
