Participatie voor de omgevingsvisie

Beleid dat breed wordt gedragen dankzij burgerparticipatie? De stedelijke en regionale planning vraagt om betrokkenheid door bewoners en andere burgers. Sterker nog, het is met de nieuwe Omgevingswet een wettelijke vereiste. Met participatie voor de omgevingsvisie ontwikkel je inclusief en duurzaam, dus met een breed draagvlak onder bewoners. Wij helpen participatie te faciliteren, met heldere doelen en strategieën en een concrete aanpak.

Wat levert het op:
1. Verhoogde acceptatie van plannen: dankzij vroege betrokkenheid van burgers
2. Rijkere inzichten: diverse perspectieven voor meer creatieve oplossingen
3. Duurzame besluitvorming: transparantie en verantwoording dankzij participatie

Hoe bereik je een representatieve dwarsdoorsnede?

Participatie voor de omgevingsvisie vraagt om een representatieve dwarsdoorsnede van burgers. Maar, hoe bereik je die? En stel dat je die bereikt, hoe ga je dan om met uiteenlopende meningen? Het doel is een constructieve dialoog vorm te geven, om met elkaar in gesprek te gaan.

Dus zoek je naar een manier om jongeren te betrekken bij de ontwikkeling van het nieuwe groenbeleid? Of worstel je met andere uitdagingen voor meer participatie in de omgevingsvisie? Dat is waar we sterk in zijn.

De nieuwe Omgevingswet vereist bijvoorbeeld dat gemeenten vroegtijdige en actieve betrokkenheid van belanghebbenden faciliteren. Daarnaast moet je aantonen dat deze participatie invloed heeft gehad op de besluitvorming. Het digitale stelsel van de Omgevingswet (DSO) is hiervoor goed geschikt. Maar, hoe creëer je voldoende digitale capaciteit om dat in te zetten?

Participatie omgevingsvisie: ‘Samen kijken naar mogelijkheden’

Hoe je de nieuwe Omgevingswet implementeert bepaal je grotendeels zelf. Uiteindelijk moet het leiden tot administratieve en beleidsaanpassingen, net als een verandering in gedrag, kennisoverdracht, opleidingen en communicatie.

Zo’n verandering werd jaren terug al doorgevoerd in bijvoorbeeld de gemeente Loppersum. Daar werd in ‘de geest van de Omgevingswet’ gekeken naar de mogelijkheden in plaats van beperkingen. Daarnaast werd integraal overwogen wat er nodig is, om samen met burgers afwegingen te maken.

Die aanpak was noodzakelijk, vanwege de gevolgen van de bevingen en de versterkingen die er nodig waren door gaswinning in de regio. Er staan nieuwe bouwprojecten, duurzame energieoplossingen en gasloze wijken centraal.

Het is vanwege de nieuwe Omgevingswet belangrijk om ook ketenpartners te betrekken. Dat versterkt de samenwerking binnen de gemeenschap. Wij helpen gemeenten en andere overheden te luisteren en verbinden. Dat doen we bijvoorbeeld met:

1. Simulatieoefeningen en rollenspellen met de gemeenteraad
Dat helpt om te oefenen met vergaderingen en besluitvormingsprocessen, onder de nieuwe wet.

2. Omgevingswet vergelijken met andere decentralisatiewetten
Eerdere decentralisatiewetten in het sociaal domein laten zien hoe de Omgevingswet impact kan hebben op de besluitvorming.

De nieuwe Omgevingswet vraagt om andere competenties en gedrag, om participatie te faciliteren. Dus wil je aan de slag met participatie voor de omgevingsvisie? Daar helpen we graag bij.

Participatie vanuit ondervertegenwoordigde groepen

Vooral onder ondervertegenwoordigde groepen valt veel te winnen. Zij worden vaak letterlijk niet gehoord, maar daar moet de nieuwe Omgevingswet verandering in brengen. Door ook die groepen te betrekken lukt het om de omgevingsvisie breder gedragen te maken. Dat draagt bij aan meer saamhorigheid en zelfs ambassadeurschap onder bewoners en burgers.

Belangrijke initiatieven waarbij we kunnen ondersteunen zijn bijvoorbeeld:

1. Sociale participatie
We organiseren activiteiten waarbij jongeren en ouderen samen tijd doorbrengen, om het gevoel van gemeenschapszin te versterken. Daarnaast draagt het heel concreet bij aan het welzijn van kwetsbare groepen. Het vormt een prima aanleiding om meer met elkaar in gesprek te gaan, dus om de participatie te verhogen.

2. Debatavonden
Tijdens debatavonden hebben inwoners de mogelijkheid om hun mening te delen over diverse onderwerpen. Ben je bijvoorbeeld bezig met stadsontwikkeling of verkeersmaatregelen? Als (lokale) overheid krijg je inzicht in de voorkeuren en zorgen van burgers.

3. Buurtinitiatieven
Concrete buurtinitiatieven verbeteren de gemeenschapszin en helpen om geld in te zamelen voor faciliteiten. Ondertussen weerspiegelt het de lokale betrokkenheid en wensen. Dat burgers de initiatieven vaak zelf leiden maakt het de ultieme vorm van participatie, die daardoor een goede rol kan spelen in relatie tot de omgevingsvisie.

Participatie voor de Omgevingswet 2024

De nieuwe Omgevingswet die in 2024 inging verplicht tot meer participatie. Dat moet leiden tot een meer geïntegreerde benadering van de ruimtelijke planning. De nadruk ligt sterker op het betrekken van burgers, ondernemers en andere maatschappelijke organisaties.

In de nieuwe Omgevingswet komen verschillende bestaande wetten samen. Het geeft gemeenten meer verantwoordelijkheid voor het beheer van de lokale omgeving. Dat vraagt om een actieve houding, gericht op samenwerken met de verschillende belanghebbenden. Bovendien is het belangrijk om participatie te faciliteren, iets waarbij wij goed kunnen helpen. Vanuit zes kerninstrumenten (waaronder de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan) liggen er uitgebreide mogelijkheden tot meer participatie.